گیاه آئونیوم وراهنمای کامل نگهداری از آن(6 مورد)

گیاه آئونیوم با نام علمی Aeonium و نام انگلیسی  Houseleek tree گیاهی همیشه سبز از خانواده Crassulacea است. آئونیوم بومی شمال آفریقا است. گل آئونیوم  را با نام‌های ناز بشقابی، گل بشقابی، گل خورشیدی بنفش  و یا گل خورشیدی سبز نیز می‌شناسند. آئونیوم‌ها ساکولنت‌های برگ‌دار گوشتی هستند که به واسطه برگ‌های ضخیم خود توانایی ذخیره آب و مقاومت در برابر گرما و بی‌آبی را دارند. جنس آئونیوم دارای 35 گونه مختلف بوده و رنگ برگ‌های گونه‎‌های این گل طیفی از سبز، بنفش و مشکی است که از روی همین رنگ غالب گونه‌های گل آئونیوم بدون ساقه هستند و گاهی با بزرگ شدن گیاه ساقه کوتاهی ایجاد می‌شود. این گیاه به شکل گل رز برجسته رشد کرده و  نحوه قرار گیری برگ‌ها و رنگ‌های منحصر به فرد و براقشان، باعث محبوبیت گل بشقابی شده است. در ادامه به بررسی شرایط نگهداری آئونیوم و معرفی انواع گونه‌های این گل آپارتمانی می‌پردازیم.

انواع گیاه آئونیوم

همانطور که پیشتر گفتیم، این گل دارای ۳۵ گونه مختلف است که در زیر به معرفی معروف‌ترین‌ نوع آن‌ها در ایران اشاره می‌کنیم:

گل آئونیوم سرخ

Aeonium arboreum“ Zwartkop”

این گونه به آئونیوم سرخ مشهور است. ساقه‌ها کوتاه و نازک است. برگ‌ها به رنگ سبز تا بنفش تیره دیده می‌شوند. از این رو به آن‌ گل خورشیدی بنفش نیز می‌گویند. این گیاه آپارتمانی, از معدود گونه‌هایی هست، که می‌تواند دمای زیر 5 درجه را تحمل کند.

آئونیوم بلک

Aeonium arboretum“ Atropurpureum”   

این گونه رشد کمی دارد. برگ‌های آئونیوم بلک گوشتی و به رنگ قرمز تیره تا قهوه ای دیده می‌شود. ساقه‌ها در گل آئونیوم بلک، کوتاه‌تر از آئونیوم سرخ است. همچنین در صورت قرارگیری در نور زیاد رشد کمتری داشته و برگ‌ها به رنگ قهوه‌ای در می‌آیند.

آئونیوم نعلبکی

Aeonium undulatum

گونه Aeonium undulatum، معمولاً به عنوان گیاه نعلبکی شناخته می‌شود، شبیه درختچه های آپارتمانی, همیشه سبز و شاداب است. این گونه از گل بشقابی، بومی جزایر قناری است و برگ‌ها در این گونه گوشتی و سبز رنگ می‌باشند. همچنین لبه برگ‌ها حالت موج‌دار و پرزدار است.

آئونیوم قاشقی

Aeonium smithii          

ارتفاع این گونه حدود 60 سانتی‌متر است. ساقه‌های آئونیوم قاشقی موهای تیز و کرکی دارد. برگ‌ها در این گونه، مخملی و به شکل قاشق یا پارو هستند. روی برگ‌ها رگه‌های بنفش دیده می‌شود.

Aeonium holochrysum

گونه بوته‌ای، منشعب و به حالت ایستاده است. معمولا تا حدود 1 متر ارتفاع دارد. این گونه بومی جزایر قناری است. برگ‌های این گونه به رنگ سبز روشن است. گونه‌‌ای زینتی برای آب و هوای گرم و معتدل است.

آئونیوم کیوی

Aeonium haworthii

این گونه یک گیاه شاداب و زمستانی است. آئونیوم کیوی بومی جزایز قناری و شمال آفریقا است. برگ‌ها در این گونه به رنگ‌های سبز آبی با حاشیه قرمز رنگ دیده می‌شود.

Aeonium tabuliforme

یکی از زیباترین و کوچک‌ترین گونه‌های آئونیوم است که برگ‌ها حالت مسطح و سنگ فرشی دارند. رنگ برگ‌ها سبز کمرنگ است. ساقه در این گونه بسیار کوتاه است.  

شرایط نگهداری آئونیوم

گل آئونیوم نیاز مراقبتی ساده‌ای دارد، از نکات قابل توجه برای دوست دارای این گیاه زیبا توجه به فصل رشدی گیاه است. آئونیوم در فصل تابستان به خواب رفته و در فصل پاییز شروع به رشد می‌کند.

بهترین دما برای نگهداری گیاه آئونیوم

دمای مطلوب برای رشد آئونیوم دمای 25 درجه سانتی‌گراد است. بسیاری از گونه‌های آئونیوم به سرما حساس هستند و رشد آن‌ها در دمای پایین‌تر از 10 درجه سانتی گراد متوقف می‌شود. دقت کنید گونه‌هایی که برگ‌های بنفش دارند نسبت به دما حساس هستند. برگ‌های آن‌ها در صورت قرارگیری در محیطی با دمای بالا کمرنگ شده و به رنگ سبز در می‌آیند.

نور مورد نیاز آئونیوم

بسته به نوع گونه آئونیوم نیاز نوری متفاوت است. گونه‌هایی که برگ‌های سبز رنگ دارند نیاز نوری کمتری داشته و در محیط های نیم‌سایه هم رشد می‌کنند. گونه‌هایی که برگ‌های بنفش و سیاه دارند نیاز نوری بالاتری دارند و محیط‌هایی با آفتاب کامل را می‌پسندند. و در صورت قرارگیری در محیط کم نور، برگ‌ها از بنفش به سبز تغییر رنگ می‌دهد. دقت کنید نور مستقیم و شدید آفتاب در تابستان باعث خشکی و سوختگی برگ‌ها می‌شود.

آبیاری آئونیوم

در آبیاری گیاهان آپارتمانی نظیر این گیاه باید بگوییم که برخلاف بسیاری از ساکولنت‌های دیگر، آئونیوم‌ها دارای سیستم ریشه‌ای کم عمقی هستند و تحمل خشکی بالا را ندارند. بین دو آبیاری اجازه بدید سطح خاک تا عمق 2 سانتی‌متر خشک شود. با کاهش دما میزان آبیاری را کمتر کنید.

خاک مناسب آئونیوم

گیاه آئونیوم به خاکی سبک با زهکشی مناسب و بالا نیاز دارد. ترکیب کوکوپیت + پرلیت پیت ماس و شن برای این گیاه مناسب است.

کوددهی 

آئونیوم به کوددهی زیاد نیاز ندارد. برای تقویت منابع غذایی خاک می‌توانید ماهی یکبار از کودهای کامل NPK(20-20-20) رقیقشده استفاده کنید. کوددهی را در فصل رشد گیاه انجام دهید.  

زمان تعویض گلدان

آئونیوم بدلیل رشد کمی که دارد، هرساله نیاز به تعویض گلدان ندارد. هر زمان رشد گیاه متوقف شد و ریشه ها از سوراخ زهکش بیرون آمدند، گیاه را به گلدانی با یک سایز بزرگتر منتقل کنید. از باز بودن سوراخ‌های زهکش گلدان اطمینان حاصل کنید.  

تکثیر گیاه آئونیوم

فصل پاییز بهترین زمان تکثیر و قلمه زنی گیاه آئونیوم است. تکثیر گیاه آئونیوم به روش بذر، پاجوش و قلمه برگ انجام می شود:

تکثیر توسط بذر

بذرهای گیاه را سطح بستر کشت پخش کنید. حدود 5 سانتی‌متر خاک روی بذرها بریزید. تا زمان جوانه‌زنی بذرها سطح خاک را کمی مرطوب نگه‌دارید. جوانه‌زنی بذرها در این روش حدود 5 تا 10 روز زمان می‌برد.

تکثیر از طریق پاجوش

در بعضی از گونه‌های آئونیوم گیاه مادری تولید پاجوش‌هایی می‌کند که با جدا کردن پاجوش‌ها و کاشت در گلدان مستقل می‌توان گیاه را تکثیر کرد.

تکثیر توسط قلمه برگ

بهتر است برای تکثیر گونه‌هایی که ساقه بلندتری دارند از روش قلمه ساقه استفاده کنید. در صورتیکه گونه بدون ساقه بود از روش قلمه برگ برای تکثیر استفاده می‌کنیم. برگ‌ها را از انتهایی‌ترین قسمت گیاه توسط یک چاقو تیز و ضدعفونی شده جدا کنید. برگ‌ها را چند روز در محیط کم نور قرار بدید تا پینه ببندند و خشک شوند. برای کمک به ریشه‌زنی برگ‌ها می‌توانید از هورمون ریشه‌زایی استفاده کنید. برگ‌ها را به هورمون ریشه‌زایی آغشته کنید و هر قلمه را تا نیم برگ در بستری با خاک پیت ماس کمی مرطوب قرار دهید. تا زمان ریشه دادن قلمه‌ها سطح بستر کشت را مرطوب نگه‌دارید. این برگ به سرعت ریشه می‌دهد و گیاه جدید تولید می‌کند.

 

آفات و بیماری های شایع آئونیوم

ریزش برگ آئونیوم

ریزش برگ از مشکلات شایع آئونیوم است که علت‌های مختلفی دارد . از جمله علت ریزش برگهای گل آئونیوم، افراط در آبیاری و پوسیدگی ریشه‌ها، بسته بودن سوراخ زهکش، خاک نامناسب و سرمای بیش از حد محیط از دلایل اصلی ریزش برگ‌های این گیاه است. برای رفع این مشکل بین دو آبیاری اجازه دهید سطح خاک به عمق 2 سانتی متر خشک شود. سوراخ زهکش را چک کنید، از خاکی با زهکسی بالا استفاده کنید. گیاه را در محیطی با دمای 20 تا 25 درجه قرار دهید.

سوختگی و لکه های قهوه‌ای برگ

دمای خیلی بالا و قرار گرفتن در معرض نور مستقیم خورشید باعث سوختن برگ ها و ایجاد لکه‌های قهوه ای در سطح برگ می‌شود.

جمع شدن و لوله شدن برگ‌ها

اگر دمای محیط بسیار بالا باشد برگ‌ها جمع می‌شوند تا از اتلاف بیش از حد آب جلوگیری کنند.

بی حال و کمرنگ شدن برگ‌ها

در صورتی که نور کافی به گیاه نرسد و تهویه محیط مناسب نباشد، برگ‌ها شادابی خود را از دست می‌دهند.

آفت شپشک آرد آلود

از آفات شایع گیاه آئونیوم  شپشک آرد آلود است,  که باعث متوقف شدن رشد گیاه می‌شود. در مرحله اول برای رفع این مشکل بهتر است از شستشوی مکانیکی با محلول رقیق آب و صابون استفاده کنید. در صورت وسعت آلودگی با خرید سم مالاتیون و کنفیدور می‌توانید آفت را برطرف کنید.      

اقتباس:سایر

تدوین:مینو غفوری ساداتیه

آدرس اینستاگرام:gooldono.stand.sidoos@

تلفن:09308743868