گل آجوگا (لبدیسی رونده),40-50گونه

گل آجوگا، گیاهی از خانواده نعناعیان همیشه سبز است. زادگاه اصلی این گیاه در میان انواع گل طبیعی در اروپا،شمال امریکا، افریقا و جنوب غربی آسیاست. از ویژگی‌های اصلی آجوگا می‌توانیم به مقاومت بالایش در برابر گرما و کم آبی اشاره کنیم. این موضوع باعث شده تا نیاز به مراقبت‌های زیادی نداشته باشد. نمونه‌های این گیاه را احتمالا در چمن و پارک‌های اطراف منزل خود دیده‌اید.

گل آجوگا تقریبا ۴۰ گونه دارد که هر کدام به روش متفاوت توده‌ای یا پهن رشد می‌کنند. پرورش آن بسیاری آسان بوده و نیاز به ایجاد شرایط متفاوت و خاصی ندارد. در این مطلب سری به زندگی این گیاه زده‌ایم، تا با نحوه نگهداری، تکثیر و خانواده بزرگش بیشتر آشنا شویم.

مشخصات گل آجوگا

آجوگا را از کجا بشناسیم؟

خصوصیات گل آجوگا تقریبا آن را نسبت به دیگر گیاهان متمایز و تشخصیش را ساده‌تر کرده است. این گیاه ریزوم دار است و ارتفاع آن تقریبا ۳۸ و گستردگی‌اش گاهی به ۶۰ سانتی متر نیز می‌رسد. البته تقریبا ۲ سال طول می‌کشد تا این میزان از رشد را ببینید و گیاهان جوان‌تر از نظر ابعاد کوچکترند.

فصل گلدهی آجوگا اواسط بهار تا تابستان است که بسته به نوع گونه می‌تواند متفاوت باشد. رنگ آنها آبی مایل بنفش و در برخی مواقع نیز سفید بوده و در میان گل‌های جذاب از نظر حشراتی مانند زنبور و پروانه‌های قرار می‌گیرند. این گل‌ها دو لبه‌ای و لوله‌ای هستند و در محور براکته‌های برگ دیده می‌شوند.

برگ‌های متراکم و متقابل این گیاه را هم احتمالا به شکل بیضی (تخم مرغی) و دندانه دار خواهید دید. طیف رنگی سبز تا ارغوانی، گل آجوگا طوسی، مسی یا حتی طیف‌های مختلف بنفش و گل آجوگا ذغالی در طبیعت دیده می‌شود. طول این برگ‌ها تقریبا بین ۵ تا ۸ سانتی متر است. ساقه‌های گیاه که این برگ‌ها روی آن قرار می‌گیرند به صورت کرک دار هستند.

چگونه از آجوگا نگهداری کنیم؟

مراقبت از آجوگا چندان سخت نبوده و به سرعت در هر مکانی رشد می‌کند. اما چهار عامل اصلی برای ادامه زندگی آن مورد نیاز است:

۱. خاک آجوگا باید سبک باشد…

تغذیه آجوگا و خاک مناسب برای محیط زندگی‌اش، اولین چیزی است که باید برای او فراهم کنید. محل کاشت این گیاه باید از خاک لومی شامل ۵۰% شن و ماسه، ۲۸ تا ۵۰% گل و لای یا سیلت و ۷% خاک رس باشد. همچنین برای تقویت گل آجوگا، خاک باید ماسه‌ای و مرطوب بوده و به خوبی زهکشی شده باشد. و به هیچ عنوان سنگین باشد.

۲. میزان دمای آجوگا باید مناسب باشد…

دمای مناسب آجوگا که می‌تواند در آن زندگی کند نباید خیلی زیاد یا کم باشد. محدوده دمایی این گیاه تقربیا ۷ درجه سانتیگراد است. اما تا ۱۵- درجه را هم می‌تواند تحمل کند. این مورد نیز یکی دیگر از نیازهای آجوگا است.

۳. آبیاری و رطوبت آجوگا باید در حد میانه باشد…

همانطور که گفتیم خاک این گیاه باید مرطوب باشد، بنابراین به هیچ عنوان نباید منتظر خشک شدن محیط زندگی‌اش باشید. بهتر است برنامه مشخصی را برای آبیاری آجوگا داشته باشد. معمولا آبدهی به گل آجوگا به طور متوسط و به صورت دوبار در هفته است.

۴. شرایط مناسب برای نور آجوگا، باعث رشد بهترش خواهد شد…

 در نهایت نور بخش دیگری از زندگی گیاه را درگیر کرده و در میان شرایط نگهداری گل آجوگا قرار می‌گیرد. گیاه در سایه به خوبی رشد می‌کند اما نور و آفتاب باعث زیباتر و خوش رنگ تر شدن برگ‌ها خواهد شد. البته این موضوع را هم در نظر داشته باشید که آفتاب زیاد باعث سوختگی برگ‌ها می‌شود. اگر گونه گیاه دارای برگ چند رنگ باشد، به نور بیشتری نیاز خواهد داشت.

خواص دارویی گیاه آجوگا

آجوگا علاوه بر زیبایی در صنعت و طب دارویی نیز به میزان زیادی کاربرد دارد. این گیاه با برگ‌های تلخ، گس و معطر خود خواص درمانی فوق العاده‌ای دارد که باعث شده در درمان و پیشگیری از بیماری‌ها موثر باشد. موارد زیر برخی از خواص گل آجوگاست:

• جلوگیری از خونریزی‌های شدید
• درمان سرفه، ناراحتی گلو و زخم‌های دهان
• پیشگیری و درمان بیماری‌های قلبی
• درمان بیماری‌های تنفسی
• کاهش دهنده درد
• تب بر و هموستاتیک
• رقیق کننده خون
• تسکین بیماری های مثانه
• درمان سوختگی و زخم

روش های تکثیر گل آجوگا

افراد زیادی تمایل به تکثیر آجوگا دارند و این به دلیل فواید و البته زیبایی‌های این گیاه است. نحوه کاشت و تکثیر آن از روش قلمه زنی آجوگا از طریق بوته و استولون‌های ریشه دار شده، است. زمان انجام این فرایند در بهار یا پاییز بوده و البته بهتر است تنها ۲ تا ۳ سال یکبار انجام شود. استفاده از روش کاشت آجوگا به طور مداوم و در فواصل زمانی کوتاه گیاه مادر را دچار بیماری‌های قارچی می‌کند. قلمه زدن آجوگا باید در فصلی که گلدهی صورت نمی‌گیرد، انجام شود.

بخشی از خانواده آجوگا را با هم بشناسیم…

این گیاه دارای یک خانواده ۴۰ گونه‌ای است که مهمترین آنها را عبارتند از:

• Ajuga pyramidalis: یکی از گونه‌های چند ساله با ۵ تا ۲۰ سانتی متر ارتفاع که گل رز چین خورده آن در بخش پایینی ساقه قرار گرفته است. ساقه در این گونه به شکل مربعی بوده و روی آن کرکی است. برگ‌ها به صورت ساده و به شکل جفت مخالف رشد می‌کنند.
• Ajuga chamaepitys: یکی از گونه‌های چندساله آجوگاست که ارتفاع آن به ۴۰ سانتی‌متر نیز می‌رسد. این گیاه در اواخر بهار گل‌ می‌دهد و در نگاه اول شبیه به یک درخت کاخ کوچک است. رنگ این گل آجوگا قرمز مایل به بنفش دیده شده و تقریبا تا ۴ سانتیمتر رشد دارد.
• Ajuga reptans: گونه دیگری است که به صورت رونده بوده و گل‌هایی با تم رنگی بنفش دارد. رشد آجوگا در خاک مرطوب و خیس بسیار بالاست.
• Ajuga decumbens: گونه گلدار دیگری از گیاه گل آجوگا که در چین، ژاپن و کره آن را می‌بینیم. طول برگ‌ها در آن بسیار کم و تقریبا تا ۱ سانتی متر است اما ساقه آن تا ارتفاع ۳۰ سانتی‌متری نیز رشد می‌کند. رنگ گل در این گونه از بنفش تا سفید است.
• چمن آجوگا: آخرین گونه در لیست ما مربوط به آنهایی است که احتمالا در چمن‌ها نیز دیده‌اید. این گونه سایه پسند است و در مکان‌های آفتابی به صورت ابلق می‌روید.

بیماریهای آجوگا و روش درمان آنها

یکی از مشکلات آجوگا، پژمردگی ناگهانی، زرد شدن و در نهایت مرگ این گیاه است. این فرایند نشان دهنده پوسیدگی آن است که به دلیل وجود بیماری قارچی و در شرایطی که هوا بیش از اندازه مربوط است یا در مواقعی که آب دادن به آجوگا بیش از حد انجام شده، دیده می‌شود.

در برخی از بیماری های آجوگا ممکن است تاج دچار پوسیدگی شود که این موضوع نیز به دلیل وجود یک قارچ است. پوسیدگی تاج باعث تغییر رنگ گیاه به قهوه‌ای خواهد شد و در ادامه آن را از بین خواهد برد. این مشکل بیشتر در گیاهان جوان دیده می‌شود. برای جلوگیری از آن استفاده از تیوفانات متیل بهترین کار است. اما در صورت آلوده شدن گیاه باید هرس آجوگا را از قسمت‌های آسیب دیده انجام دهید.

پیچ خوردگی برگ‌های گیاه نیز یکی دیگر از مشکلات گل آجوگا است. دلایل مختلفی برای این مورد وجود دارد که شامل حشرات، بیماری‌های مختلف، استفاده نامناسب از علف‌کش‌ها و وجود آفاتی مانند شته، تریپس و مگس‌های سفید است که با مکیدن آب گیاه باعث از بین رفتن آن می‌شوند. در این شرایط باید حتما از یک فرد با تجربه در روند درمان کمک بگیرید.

سخن پایانی

در این مطلب به طور کامل در مورد نگهداری از گل آجوگا، پرورش گل آجوگا و گونه‌های آن صحبت کردیم. همانطور که دیدید، این گل خواص زیادی دارد که باعث شده از آن در صنعت داروسازی نیز استفاده شود. به همین دلیل است که کاشت آجوگا در بسیاری از مناطق اتفاق می‌افتد. این مطلب به شما کمک می‌کند تا بتوانید به این گیاه برای داشتن طول عمر بالاتر و زندگی بهتر کمک کنید.

سوالات پر تکرار در مورد آجوگا