گل علف پروانه (گل استبرق)
گل علف پروانه؛ گلی زیبا با قد کشیده
گل علف پروانه یا استبرق، با نام علمی Asclepias tuberosa، گونه‌ای از علف شیر متعلق به خانواده آپوسیناسه، گیاه بومی شرق و جنوب غربی آمریکای شمالی است. این گل، گیاهی مقاوم با عمری طولانی بوده و با تجمع پروانههایی که به‌دلیل رنگ و تولید فراوان شهد جذب این گیاه می‌شوند، به گل علف پروانه معروف شده است. این گیاه می‌تواند به ارتفاع ۹۰ تا ۱۲۰ سانتی متر رشد کند. در این مطلب با این گیاه و شرایط کاشت آن آشنا می‌شویم.
گل‌دهی علف پروانه از بهار تا پاییز بوده و گل‌های آن، به رنگ قرمز و نارنجی و به صورت خوشه‌ای هستند. این گیاه برای رشد به خاکی غنی با زهکشی خوب آب و آفتاب کامل نیاز دارد.
مشخصات ظاهری گل علف پروانه
گل علف پروانه با خوشه‌های بزرگ و گل‌های نارنجی پررنگش شناخته می‌شود. برگ‌های این گیاه اکثرا متناوب، نوک تیز و دارای لبه‌ای صاف هستند. خوشه های گل زرد نارنجی تا نارنجی روشن به عرض ۲-۵ سانتی متر در بالای ساقه گل قرار دارند. گل‌های درخشان آن، باعث جذب زنبورهای عسل و پروانه‌ها، به‌خصوص پروانه‌های مونارک می‌شود. این گل وحشی بومی و زیبا، مقاوم در برابر سرما است و در خاک‌های خشک و فقیر به خوبی رشد می‌کند.
گل علف پروانه؛ آپارتمان پروانه های رنگارنگ!
این گل، یک منبع شهد مهم برای پروانه‌های مونارک است و برگ‌های آن غذای اساسی را برای تولید کرم‌های ابریشم مونارک فراهم می‌کنند. این گل رشد سریعی دارد و در مناطق گرم به صورت چند ساله رشد می‌کند ولی در مناطق سرد یک ساله است.
گیاه استبرق با نام‌های خرک و غلبلب هم شناخته می‌شود. نام علمی درخت استبرق Calotropis_procera از تیره Asclepiadacea است.
استبرق یک گیاه تثبیت کننده خاک و همچنین از گیاهان دارویی است و ارتفاع آن به 5 متر هم می‌رسد، همچنین طول برگ استبرق تا 15 سانتیمتر و عرض آن 11 سانتیمتر ارزیابی شده.
شاخه‌های استبرق به طور نامنظم پیچیده و در هم رفته و شاخه‌های جوان اغلب پوشیده از کرک هستند که با بالا رفتن سن، این کرک‌ها از بین می‌روند.
در جدول زیر با گل علف پروانه بیشتر آشنا خواهیم شد:
| نام علمی | Asclepias tuberosa |
| نام فارسی | گل علف پروانه |
| خانواده | Apocynaceae |
| زادگاه | شرق و جنوب غربی آمریکای شمالی |
آفات گل علف پروانه
اصلی‌ترین آفات گل علف پروانه، شته‌ها هستند. این آفات را می‌توانید با روغن چریش کنترل کنید. علف پروانه در برابر آفات بسیار مقاوم است. آفات معمولی مانند شته‌ها یا مگس‌های سفید ممکن است از علف پروانه تغذیه کنند، اما میتوان با روغن چریش از نزدیک شدن آنها به گیاه جلوگیری کرد. کرم‌های ابریشم مونارک آفت این گیاه به حساب نمی‌آیند و بهتر است بگذارید روی علف پروانه پیله ببندند.
با گذشت زمان، این کرم‌ها در پیله خود، به پروانه‌های مونارک تبدیل می‌شوند. البته خود این کرم‌ها قبل از پیله کردن، ممکن است از برگ‌های علف پروانه به‌عنوان گیاه میزبان تغذیه کنند که در این صورت آفت به حساب می‌آیند.
روش کاشت گل علف پروانه
ساده‌ترین راه برای کاشت گل علف پروانه، پرورش آن با کاشت بذر این گیاه است. بذر گل علف پروانه را باید در فصل بهار برای رشد بکارید. یک سوراخ به اندازه ۵/۰ سانتی متر حفر کنید و بعد بذر این گیاه را در آن قرار دهید، سپس سوراخ را با خاک بپوشانید. خاکی که این گل در آن کاشته می‌شود، باید به خوبی مرطوب شده باشد اما نباید خیس شود. با در نظر گرفتن چند نکته ساده باغبانی، پرورش این گیاه نسبتا آسان است.
این نکات به شرح زیر هستند:
- گل علف پروانه را در آفتاب قرار دهید. این گیاه برای رشد، به آفتاب کامل نیاز دارد، بنابراین مکانی بدون مانع در خارج از منزل پیدا کنید که در آن، علف پروانه بتواند نور زیادی دریافت کند. اما در صورت بلوغ گیاه، وجود سایه هم به آن ضرری نمی‌رساند
- بیشتر این گیاهان، ریشه‌های بزرگ و ضخیمی دارند، به این معنی که بهتر است بین بوته‌های این گل، حداقل یک تا دو فوت فاصله وجود داشته باشد. ریشه‌های مستحکم و بلند این گیاهان، پیوند زدن آنها را دشوار می‌کند
- این گیاهان را در بهار، یعنی هنگامی که خطر یخبندان وجود ندارد، بکارید تا اواسط تابستان شکوفا شوند. شما همچنین می‌توانید آنها را در پاییز بکارید که برای این گیاهان فرصتی فراهم می‌شود تا در دوره خواب زمستانی خود کاملا در بسترشان مستقر شده و در بهار شکوفا شوند
کاشتن و پرورش گل علف پروانه در خانه
یک گلدان با سایز متوسط تهیه کنید. همان‌طور که گفته شد، بذرها باید در اوایل بهار کاشته شوند. گلدان را از خاک پر کنید، و بذر گل علف پروانه را با عمق ۵/۰ سانتی متر در خاک بکارید. بعد از کاشت به خاک آب دهید و آن را مرطوب کنید. پس از این که گیاه مقداری رشد کرد، آن را در زمین در یک نقطه آفتابی بکارید.
بعد از کاشت به خاک مقداری مالچ اضافه کنید و به گیاه آب دهید. از کاشت گل علف پروانه در خاک خیلی مرطوب اجتناب کنید، زیرا باعث پوسیدگی ریشه آن می‌شود. گل علف پروانه در برابر کم‌آبی مقاوم است و به آبیاری زیادی نیاز ندارد و آبیاری آن باید به‌طور متوسط انجام شود.
مراقبت‌های لازم برای علف پروانه
گیاهان علف پروانه، گیاهان مقاومی هستند و نیاز به مراقبت زیادی ندارند. اما این موضوع نباید باعث شود که رسیدگی شما به گل علف پروانه کم شود چون همه گل ها نیاز به مراقبت های خاص خود برای رشد را دارند. به‌عنوان مثال، روش آبیاری و آماده‌سازی خاک بستر این گیاه شرایط خاصی دارند که در ادامه به آنها پرداخته‌ایم.
میزان آبیاری گل علف پروانه
گیاهان بالغ علف پروانه را به مقدار کم آبیاری کنید. این گیاه در خاک‌هایی با زهکشی خوب و نسبتا خشک همراه با رطوبت کم خاک، بهترین عملکرد و رشد را دارد. هنگامی که گیاهان تازه کشت شده، در حال استقرار در بستر خود هستند، آنها را مرطوب نگه دارید و هنگامی که بالغ شدند، آنها را به ندرت آبیاری کنید.
برای جلوگیری از آبیاری بیش از حد، گیاهان را فقط زمانی آبیاری کنید که خاک در اثر لمس کردن، خشک شود. معمولا علف پروانه نیازی به هرس یا پیرایش ندارد. با این حال، می‌توانید گل‌های در حال مرگ یا آسیب‌دیده را ببرید تا به‌جای آنها گل‌های جدیدی رشد کنند.
در طول سال اول زندگی این گیاه یا تا زمانی که به بلوغ برسد، شما باید یک محیط مرطوب خاک را برای علف پروانه حفظ کنید. هنگامی که گیاه به نظر می رسد کاملا در بسترخود جا افتاده و ریشه کرده است، می‌توانید میزان آبیاری آن را کم کنید، زیرا اکنون خاک خشک را ترجیح می‌دهد.
خاک مناسب گل علف پروانه
علف پروانه می‌تواند در شرایط و ترکیبات خاک مختلف، از خاک رس تا شن، رشد و نمو کند و به‌طور کلی، این گیاه pH خاک خنثی تا کمی اسیدی را ترجیح می‌دهد. همچنین خاک بستر این گیاه باید غنی از گیاخاک یا بقایای گیاهان قدیمی، با زهکشی مناسب و دارای رطوبت کم باشد.
زمانی که گل علف پروانه به طور کامل رشد کرد، نباید آن را جابه‌جا کنید، زیرا در این صورت به ریشه آسیب وارد می‌شود. این گیاه نسبت به اکثر خاک‌ها مقاوم است، اما در خاک‌های شنی یا ماسه‌ای با لوم اضافه شده با اسیدیته ملایم، بهترین رشد را دارد.
کوددهی گل علف پروانه
گیاه علف پروانه با نگهداری مناسب، به کوددهی اضافی نیاز ندارد. در واقع، کوددهی به این گیاه، می‌تواند به آن آسیب برساند. بنابراین بهتر است فقط اجازه دهید به‌صورت طبیعی رشد کند. فقط هنگام کاشت، باید مقداری مالچ به خاک آن اضافه کرد تا خاک خنک بماند.
سمی بودن و خواص درمانی گیاه علف پروانه
گل علف پروانه حاوی گلیکوزیدهای سمی، آلکالوئیدها و رزینوئیدها است. این مواد برای انسان‌ها و حیوانات می‌توانند باعث ضعف، تشنج و آسیب به قرنیه شوند. شیره سفید رنگ این گیاه نیز ممکن است باعث تحریک پوست شود. این گیاه در دوران بارداری و شیردهی برای مادران یا کودکان شیرخواره، به دلیل سمومی که دارد از جمله رزینوئیدها و پرگنان‌ها منع مصرف دارد.
بعضی از گل ها به دلیل زیبایی ظاهریشان برای استفاده در صنعت گل آرایی استفاده می‌شوند مثل استفاده آن ها در آراستن یک دسته گل آبی یا حتی ترکیب آنها برای هدیه دادن در روز های مهم مثل روز مادر. اما گل علف پروانه را بیشتر به عنوان یک گیاه دارویی استفاده می‌کنند که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.
البته برای بزرگسالان در صورت دم کردن و مصرف آن به‌عنوان چای و دمنوش، این گیاه خواص درمانی دارد و از آن برای درمان بیماری‌های تنفسی، اسهال و سایر بیماری‌های معده استفاده می‌شود. از جوشانده ریشه این گیاه نیز برای درمان التهاب استفاده می‌شود.
سرخپوستان آمریکا عصاره‌ای از این گیاه بدست می‌آوردند که برای از بین بردن خلط، سرفه و سایر بیماری‌های ریوی به‌کار می‌رفت. در گذشته از شاخ و برگ این گیاه برای درمان نارسایی قلبی در نوزادان استفاده می‌شد.
نحوه تکثیر گل علف پروانه
تکثیر گل علف پروانه به ۳ روش امکان‌پذیر است؛ کاشت بذر، قلمه زدن و تقسیم غده یا پیاز این گیاه. بذرهای علف پروانه را بعد از گذشت فصل سرما و یخبندان، در فضای باز و نیمه سایه بکارید. جوانه‌زنی بذرها، بین ۳۰ تا ۹۰ روز زمان می‌برد.
قلمه زدن گل علف پروانه نیز به این صورت است که باید بخشی از ساقه گیاه را در فصل بهار ببرید و در آب قرار دهید تا ریشه بزند. پس از ریشه زدن، آن را در خاک بکارید. گیاه حاصل، هم‌شکل گیاه مادر خواهد بود. تقسیم غده یا پیاز گل علف پروانه نیز به این صورت است که پس از رشد کافی آن در قسمت ریشه و کنار گیاه مادر، آن را باید از گیاه مادر جدا کرد و در بستر مناسب کاشت. پس از کاشت نیز باید به آن مقداری مالچ اضافه کنید تا خاک خنک بماند.
گل علف پروانه؛ زیبایی‌بخش محیط زندگی شما
گل علف پروانه یکی از زیباترین و خوشرنگ‌ترین گیاهان دنیا است. همچنین این گیاه خواص درمانی نیز دارد و میتوان آن را به‌صورت دمنوش برای درمان تعدادی از بیماری‌ها استفاده کرد. البته این گیاه در حالت معمولی، برای انسان و حیوانات سمی است و اگر در خانه هم این گیاه و هم حیوان خانگی دارید، نباید بگذارید که حیوان خانگیتان طرف این گیاه برود.
سوالات متداول گل علف پروانه:
خواص گل پروانه ای را نام ببرید؟
دمنوش و چای این گیاه برای بیماری های تنفسی، اسهال و بیماری های معدوی بسیار مفید است.
تکثیر گیاه علف پروانه به چند صورت امکان پذیر است؟
تکثیر گل پروانه ای به ۳ صورت تکثیر قلمه، کاشت بذر، تقسیم غده تکثیر می‌شود.
گل پروانه ای به چه مقدار آبیاری نیاز دارد؟
گل پروانه‌ای گیاهی مقاوم است که نیازی به آبیاری زیاد ندارد. تنها زمانی گیاه را آبیاری کنید که سطح خاک خشک شود.
آیا گل پروانه سمی است؟
گل پروانه ای به دلیل داشتن ۲ ماده‌ی آلکالوئیدها و رزینوئیدها که برای انسان‌ها و حیوانات مضر است، سمی می‌باشد.
تدوین:مینو غفوری ساداتیه
آدرس اینستاگرام:gooldono.stand.sidoos@
تلفن:09308743868
اشتراک گذاری
