گیاه فیتونیا (2گونه )
گیاه فیتونیا که با اسمهای پوست ماری، برگ نعنایی و گیاه موزائیکی هم شناخته میشود.
یکی از احساسیترین گیاهانی است که خواهید دید. چرا احساسی؟
کافی است کمی نسبت به آبدهی به این گیاه بیتوجهی کنید تا ببینید چطور مثل یک معتاد به قهوه که دسترسی به کافئین ندارد، پژمرده میشود.
خوشبختانه فیتونیا زود آشتی میکند و زمانی که دوباره به آن توجه کنید سرحال و شاداب میشود.
این گیاه اصالتا از کشور پرو آمده است و نام خود را از روی رگهای قرمز، سفید و صورتی که بر روی برگهایش قرار دارد گرفته است.
این گیاه در طبیعت میتواند خود را بر روی زمین گسترش دهد و پخش شود اما در خانه نقش یک گیاه خاص و چشمگیر را بازی میکند.
این گیاه نیاز به رطوبت بالا و خاکی نمناک دارد. فیتونیا همچنین به هرس کردن نیاز دارد تا همیشه پرپشت به نظر بیاید. چند ماه بعد از اینکه گیاه در گلدان جدیدش قرار گرفت، دادن کمی کود برای جبران مواد مغذی، کمک زیادی به رشد گیاه میکند. ونکته مثبت دیگر این گیاه آن است که کاملا بی خطر و غیر سمی است و آسیبی به حیوانات خانگی نمیزند.
گبی سانتیاگو، سرپرست باغبانی وبسایت rooted درباره این گیاه میگوید: “از نظر من فیتونیا یکی از خاصترین گیاهانی است که وجود دارد”.
برگهای زیبای گیاه فیتونیا با طرحهای ظریف خود، آن را بسیار منحصربه فرد کرده است و جزو اصلی لیست خرید گیاهان آپارتمانی قرار گرفته است.
حال با ماهمراه باشید تا روش نگهداری گیاه فیتونیا را بخوانید.
مشخصات و ویژگیهای گل فیتونیا
نام علمي | Fittonia argyroneura |
خانواده | Acantaceae |
ظاهر برگ ها | برگها تخم مرغی شکل + رنگ سبز معمولی |
انواع گیاه فیتونیا
فیتونیای نقرهای و فیتونیای آلبیونیس دو گونه مشهور این گیاه هستند. نوع نگهداری از تمام گونههای فیتونیا مانند یکدیگر است و همین موضوع، کار را برای کسانی که میخواهند تمام انواع این گیاه را داشته باشند، آسان میکند.
-فیتونیای قرمز برگهای سبز تیره و رگهای قرمز رنگی روی آن دارد و در صورتی که در شرایط خوبی باشد گلهای زرد رنگی را به شما هدیه میدهد.
-فیتونیا گونههای صورتی رنگی نیز دارد که مشهورترین آن فیتونیای فرانکی است که برگهای آن بیشتر صورتی است تا سبز.
در ادامه راهنمای روش نگهداری گیاه فیتونیا را برای شما آماده کردیم، مطمئن باشید با کمی توجه و مراقبت میتوانید از زیبایی خاص این گیاه در محیط خود به خوبی استفاده کنید.
روش نگهداری گیاه فیتونیا
آب
اگر فیتونیای خود را دوست دارید پس باید آبیاری آن را هم دوست داشته باشید در غیر اینصورت گیاه شما پژمرده خواهد شد.
فیتونیا اصلا دوست ندارد که خاکش خشک باشد، از سوی دیگر از خاک خیس هم بدش میآید. بهترین حالت برای این گیاه، خاکی با رطوبت کم است و دمای آب باید معمولی باشد و با دمای اتاق یکسان باشد.
آبدهی زیاد باعث میشود تا جریان هوا در اطراف ریشههای گیاه قطع شود و باعث تغییر رنگ گیاه و پژمردگی آن میشود.
بهترین راه برای اینکه متوجه شویم گیاه به آب نیاز دارد یا خیر محاسبه وزن گلدان، قبل و بعد از آبدهی است.
همچنین میتوانید با فرو کردن انگشت در خاک میزان رطوبت خاک را متوجه شوید.
افزودن سنگریزه به سینی زیر گلدان باعث میشود تا سرعت تبخیر آب در زیر گلدان کمتر شود و رطوبت بیشتری برای گیاه فراهم شود.
زیستگاه طبیعی این گیاه یک منطقه گرمسیر و مرطوب است برای همین بهتر است روزی یک یا دوباره با آب معمولی گیاه را غبارپاشی کنید.
نور
گیاه فیتونیا یک نور روشن و غیر مستقیم را ترجیح میدهد.
میتوانید گیاه را در کنار یک پنجره شمالی یا شرقی قرار دهید و یا آن را در محلی قرار دهید که نور با عبور از پرده به گیاه برسد.
در هر صورت هیچگیاه گیاه را در معرض نور مستقیم خورشید قرار ندهید.
گاهی این گیاه را به اسم گیاهی که نور کمی میخواهد میفروشند اما اگر میخواهید رشد و شادابی فیتونیا را ببینید باید آن را در معرض نور زیاد و غیر مستقیم قرار دهید. البته این گیاه در سایه میتواند زنده بماند اما دیگر خبری از شادابی تحسین برانگیزش نیست.
نور فیلتر شده، شبیه همان نوری است که گیاه در زادگاه طبیعیاش در سایه درختان گرمسیری، دریافت میکند.
نور مستقیم و زیاد باعث میشود که برگهای گیاه فیتونیا بسوزد، تغییر رنگ دهد و شکننده شود.
نورهای مصنوعی مانند چراغهای فلورسنت میتواند موثر باشد اما گیاه باید در نزدیکترین حالت به چراغ قرار گیرد زیرا نور چراغ فلورسنت به اندازه کافی قوی نیست.
خاک
خاک فیتونیا باید حاوی مقدار زیادی مواد ارگانیک باشد تا شبیه به خاک زیستگاه اصلی گیاه باشد. خاکی که مواد ارگانیک زیادی داشته باشد آب را بیشتر در خود نگه میدارد.
خاک فیتونیا نباید هیچگاه بیش از حد خیس بماند زیرا باعث پوسیدگی ریشه میشود. میتوانید با اضافه کردن سنگهای درشتتر تخلیه آب را برای خاک آسانتر کنید.
ساخت یک خاک ترکیبی
یک ترکیب خوب برای گیاه فیتونیا، مقدار مساوی از خاک گلدان، شن درشت، گیاهخاک، و پوده است.
خاک گلدان نقش زهکشی و مواد مغذی را دارد، شن برای زهکشی بهتر است و گیاهخاک، باعث حفظ رطوبت و ساختار خاک میشود و پوده حاوی مواد آلی است و با تجزیه شدن به مرور زمان مواد مغذی بیشتری را آزاد میکند.
این یک ترکیب اجباری نیست، حتی خاک باغچه هم برای این گیاه خوب است البته تا جایی که تخلیه آب به خوبی صورت بگیرد و ساختار خاک بیش از حد رسی یا ماسهای نباشد.
دما و رطوبت
فیتونیا را در محیطی قرار دهید که دمایی بین 18 الی 21 درجه سانتی گراد داشته باشد.
فیتونیا محیطهای سرد را دوست ندارد و باد سرد میتواند به آن آسیب بزند.
دمای بسیار پایین باعث پژمردن گیاه میشود و ممکن است گیاه دیگر شاداب نشود.
گفتیم فیتونیا از کشور پرو میآید پس این گیاه برای شاداب بودن نیاز به رطوبت دارد. یک آشپزخانه یا سرویس بهداشتی نورگیر بهترین محل برای زندگی فیتونیا است.
هرس کردن
فیتونیا اگر در محیط دلخواهش باشد به سرعت رشد میکند به همین خاطر بهتر است به صورت دورهای این گیاه را هرس کنیم تا همیشه پرپشت و منظم باشد.
گلهای کوچک را جدا کنید، این گلها منابعی که باید صرف رشد برگهای زیبای گیاه شود را مصرف میکنند.
کندن گلها آسیبی به گیاه نمیزند بلکه باعث میشود منابع غذایی به صورت کامل به برگها برسد.
کوددهی
در ادامه روش نگهداری گیاه فیتونیا باید از کوددهی آن بگوییم.
پس از گذشت چند ماه از قرار دادن فیتونیا در گلدان جدیدش میتوان به آن کود داد.
کود گیاهان خانگی با نسبت 5-5-5 NPK و به صورت محلول در آب یا دانهای برای این گیاه مناسب است.
اگر از کود محلول در آب را انتخاب کردید، نصف مقدار ذکر شده بر روی بسته را استفاده کنید. کود را در بین فواصل آبدهی به گیاه بدهید.
کودهای دانهای مواد مغذی را در طول زمان و به آهستگی رها میکنند. از این کود میتوان روی خاک یا در داخل خاک استفاده کرد اما باید توجه کرد که مقدار کمی از این کود کافی است.
تکثیر
فیتونیا را میتوان به راحتی از طریق قلمه زدن ساقه یا برگ، تکثیر کرد.
برای اینکار کافی است ساقه فیتونیا را از گرهاش ببرید و در آب قرار دهید. سپس آن را به محیطی گرم و با نور زیاد منتقل کنید.
همچنین میتوانید به جای ساقه، برگ گیاه را ببرید و در آب قرار دهید. بعد از دو الی هشت هفته میتوانید ریشههای گیاه جدید را ببینید. همچنین میتوانید از هورمونهای ریشهافزایی برای سرعت بخشیدن به این پروسه استفاده کنید.
مشکلات گیاه
چرا برگهای فیتونیا پیچ خورده و لولهای شکل شدهاند؟
پیچ خوردن برگها، اتفاقی بسیار شایع در نگهداری از فیتونیاست. اگرچه پیچ خوردگی مشکل بزرگی برای گیاه به شمار نمیآید، اما به هر حال سبب تغییر ظاهر آن میشود.
علت پیچ خوردن برگهای فیتونیا:
میدانیم که ترجیح فیتونیا، هوای گرم، رطوبت بالا، نور درخشان و غیرمستقیم خورشید و در کل محیطی شبیه به جنگلهای بارانی است. پس اگر آن به مشکل خورده است، احتمالا یکی از این سه فاکتور برایش مهیا نیست.
رطوبت
معمولا رایجترین علت پیچ خوردن برگهای فیتونیا، کم بودن رطوبت هواست. هوای اغلب منازل، رطوبتی کمتر از میزان موردنظر فیتونیا دارد. بنابراین برگهایش خشک شده و لولهای میشوند.
نور
همچنین در صورت قرار گرفتن تحت تابش مستقیم خورشید نیز لولهای میشود. اگر میزان نور بیش از حد تحمل فیتونیا باشد، این پیچ خوردگی با سوختن برگها همراه خواهد بود.
آفات
دلیل دیگری نیز هست که کمتر رخ میدهد. گاهی ممکن است حضور آفات سبب این تغییر باشد. آفاتی مانند شتهها و کنه تار عنکبوتی، طی مکیدن رطوبت را از داخل گیاه خارج کرده و درنهایت سبب پژمردگی و پیچ خوردن برگها میشوند.
راه حل این مشکلات
بهترین روش برای برطرف کردن این اتفاق، افزایش رطوبت هوا در اطراف گیاه و کاهش میزان نور مستقیم خورشید است.
کم کردن نور مستقیم دریافتی گیاه بسیار ساده است. فقط کافی است فیتونیا را به محل دیگری ببرید؛ محلی که در آنجا نور کافی خورشید را به طور غیرمستقیم دریافت کند.
افزایش رطوبت نیز با کمک دستگاه مرطوب کننده هوا، سینی آب و سنگریزه و اسپری کردن آب ممکن است.
علت خشک، شکننده و پژمرده شدن برگ های فیتونیا چیست؟
اصلیترین دلیلی پژمردگی فیتونیا، کم آبی است. در موارد حاد، کم آبی با پژمردگی و شکننده شدن برگها همراه میشود. ریشههای فیتونیا پیوسته به رطوبت نیاز دارند؛ پس اگر واقعا عاشق فیتونیای خود هستید، هرگز نباید آبیاری آن را فراموش کنید باید آب کافی دریافت کند تا بتواند برگهای زیبا و درخشان داشته باشد.
نکاتی برای برطرف کردن این مشکل:
همیشه خاک فیتونیا را مرطوب نگه دارید. هر روز آن را چک کنید و به محض اینکه سطح خاک شروع به خشک شدن کرد، گیاه را آبیاری کنید.
آبیاری باید کامل صورت بگیرد، پس تا زمان خارج شدن آب اضافی از زیر گلدان به این کار ادامه دهید. فراموش نکنید که زیرگلدانی را از هرگونه آب خالی کنید. میزان آب مورد نیاز گیاه شما به اندازه خود گیاه ، اندازه گلدان، میزان رشد و خاک و نور دریافتی آن بستگی دارد. متاسفانه نادیده گرفتن آبیاری فیتونیا در فصل تابستان خیلی ساده است. اما در این فصل به سرعت در حال رشد کردن است، پس هرگز نباید خشکی را تجربه کند.
نکته دیگر این است که آب فیتونیا، باید در دمای محیط باشد تا از وارد آمدن هرگونه شوک به آن جلوگیری شود. آبیاری فیتونیا با آب سرد، ممکن است سبب دردسر برای گیاه شود.
بیماری ها و راه درمان گل فیتونیا
۱- شپشک آرد آلود
شپشک از شیره گیاه تغذیه کرده و روی برگ لکههای زرد رنگ ایجاد میکند و برگها زرد و خشکیده شده و در نهایت میریزند .
این افت ماده چسبناکی به نام عسلک تولید میکند که موجب چسبندگی سطح برگ میشود.
در صورت مشاهده شپشک ابتدا گلدان مبتلا را از بقیه گیاهان جدا کرده بعد اقدام به حذف فیزیکی شپشک کنید .
قسمتهای خیلی آلوده را جدا کرده و از سم حشرات سیستمیک برای سمپاشی استفاده کنید.
۲- کنه تار عنکبوتی
یکی دیگر از مشکلا گل فتونیا کنه تار عنکبوتی شیره است. این حشره گیاه را میمکد موجب زرد شدن برگ، ریزش و بستن تار عنکبوت در قسمت زیرین برگ میشود .
در صورت مشاهده کنه تار عنکبوتی از سموم کنه کش استفاده کنید.
۳- نازک و چروکیده شدن برگ ها
- خشکی خاک
- کم آبی
- نور مستقیم
- عدم رطوبت
دلیل به وجود آمدن برگهای نازک و چروکیده عواملی است که نام بردیم، برای درمان این مشکل، بهتر است در نگهداری گیاه اصلاحاتی ایجاد کنید.
۴- حضور حشرات و چسبندگی برگهای گیاه
اگر شاهد چنین اتفاقی بودید، بهتر است هرچه سریعتر از با استفاده از سم پاش، گیاه را سم پاشی کنید تا مشکل حل شود و گیاه شما سلامتی لازم را به دست آورد.
سوالات پرتکرار و متداول در مورد نگهداری گل فیتونیا
علت سوختگی روی برگ های فیتونیا چیست؟
استفاده از مواد براق کننده شیمیایی باعث سوختگی برگ ها میشود.
علت ریختن برگ ها و جوانه نزدن فیتونیا چیست؟
به علت سرد بودن هوا و تشنگیه مفرط این اتفاق رخ میدهد. آن را به جای گرم تر منتقل کنید.
علت زیاد شدن فاصله بین دو برگ چیست؟
زمانی که نور کافی نرسد این اتفاق میفتد. گلدان را به محل پرنورتر ببرید.
علت زرد شدن برگ های فیتونیا چیست؟
آبیاری زیاد علت آن است. اجازه دهید سطح روی خاک خشک شود و سپس آبیاری کنید.
جمعبندی اطلاعات گل فیتونیا
گل فیتونیا، بسیار گیاهی خوش چهره است که از این گیاه هم میتوان در فضای باز و هم بسته نگهداری کرد. در زمان نگهداری از این گیاه برخی نکات وجود دارد که باید به آنها عمل کنید و بی دقتی به نکات نگهداری از این گیاه، باعث بروز برخی بیماریها میشود. آیا تا کنون از گیاه فیتونیا نگهداری کردید؟ چه رنگی از این گیاه را در خانه داشتید؟
حرف پایانی
در این مطلب سعی کردیم همه آنچه در مورد روش نگهداری گیاه فیتونیا لازم است بدانید را برای شما تشریح کنیم، چنانچه مطلبی ناگفته مانده است و یا پرسشی در ذهن شماست که نیاز به مشاوره تخصصی روی گیاه خود دارید، میتوانید سوالات خود را از طریق ارتباط با مشاوره آنلاین گل وگیاه محل خود مطرح نمایید.
کارشناسان باتجربه گیاهپزشکی آماده پاسخگویی به سوالات شما هستند. گیاه پزشکان مشکل شما را بررسی میکنند و در صورت نیاز غذای گیاه (کود)، سم و سایر ملزومات گیاه را برای شما ارسال خواهند کرد. ضمن اینکه اگر زمان یا تخصص کافی برای رسیدگی به گیاه خود را ندارید، می توانیداز خدمات باغبانی در شهر ومحله خود (اعزام باغبان و گیاه پزشک به محل شما) استفاده کنید تا متخصصین مربوطه با ابزار مورد نیاز شما در محل شما حضور یابند و خدماتی مانند تشخیص بیماری، علت عدم رشد، تعویض خاک و گلدان، سم پاشی، کوددهی و یا حتی کاشت و … را به شما ارائه دهند.
تدوین:مینو غفوری ساداتیه
آدرس اینستاگرام:gooldono.stand.sidoos@
تلفن:09308743868