چه گیاهانی برای افرادی با آلرژی مناسب‌اند؟

برای افراد آلرژیک، انتخاب گیاهانی که تولید گرده و محرک‌های طبیعی‌شان در حداقل ممکن است، اهمیت زیادی دارد. در ادامه چند نمونه از گیاهان آپارتمانی که معمولاً برای افرادی با حساسیت مناسب هستند و از نظر تولید آلرژن در حداقل میزان خود قرار می‌گیرند، معرفی می‌کنیم:

اسپاتی فیلوم (Peace Lily)

این گیاه نه تنها به عنوان یک تصفیه‌کننده هوای برجسته شناخته می‌شود بلکه از نظر آلرژن نیز عملکرد مناسبی دارد. ساختار برگ‌های آن و تولید گرده کم، آن را به گزینه‌ای مناسب برای فضاهای داخلی تبدیل کرده‌است. همچنین گیاهی است که بر روحیه‌ی انسان تاثیرگذار است. 

گیاه عنکبوتی (Spider Plant)

گیاه عنکبوتی به خاطر ساختار برگ‌های ساده و صافش شناخته می‌شود. این گیاه توانایی جذب گرد و غبار و آلاینده‌های موجود در هوا را دارد و به‌طور طبیعی تولید گرده پایینی دارد، که آن را برای افراد حساس مناسب جلوه می‌دهد.

سانسوریا (Snake Plant)

سانسوریا که به دلیل برگ‌های بلند و سبز تیره خود، به نام “زبان مادر شوهر” نیز شناخته می‌شود، از جمله گیاهانی است که علاوه بر نگهداری آسان و مقاومت بالا در برابر شرایط نوری کمتر، در تولید گرده نیز نسبتاً ضعیف عمل می‌کند. این خصوصیت باعث می‌شود که در فضاهای داخلی برای افرادی که دچار آلرژی هستند مورد استفاده قرار گیرد و حتی بعنوان یکی از گیاهان آپارتمانی مناسب هدیه دادن، گزینه‌ای عالی به‌شمار می‌آید.

پوتوس (Devil’s Ivy)

اگرچه پتوس در برخی از شرایط می‌تواند گل بدهد، اما در فضای داخلی معمولاً به صورت برگ‌دار رشد می‌کند و از تولید گرده زیاد جلوگیری می‌شود. این گیاه علاوه بر مقاومت بالای محیطی، نیاز به نگهداری کمی دارد. پتوس یک گیاه مقاوم است که بعنوان گیاه مناسب حمام و دستشویی نیز بکار می‌رود.

پالما اریکا (Areca Palm)

این پالما که یکی از درختچه های آپارتمانی و زینتی و گیاهان آپارتمانی نخلی شکل پرطرفدار است، به عنوان یک تصفیه‌کننده هوای طبیعی شناخته شده و تولید گرده آن به حداقل میزان ممکن رسیده‌است. پالما آریکا علاوه بر ایجاد حس طبیعت در فضا، می‌تواند به بهبود کیفیت هوای منزل کمک کند.

آگلونما (Aglaonema)

آگلونما به دلیل تنوع رنگی برگ‌هایش، که ترکیبی از سبز و سفید را به نمایش می‌گذارند، به نام «گیاه همیشه سبز چینی» شناخته می‌شود. این گیاه به علت عدم تولید گرده زیاد، انتخاب مناسبی برای افراد حساس محسوب می‌شود. شرایط نگهداری آن شامل نور کم و آبیاری با تناوب متوسط است.

زامیوکولکاس (Zamioculcas)

زامیوکولکاس که از گونه های زاموفیلیا است، با برگ‌های براق به رنگ سبز تیره که به آن ظاهری همچون «جواهر زنگ زده» می‌بخشد، از گیاهان محبوب در فضاهای داخلی محسوب می‌شود. این گیاه به نور کم و آبیاری اندک نیاز دارد و به دلیل عدم تولید گرده، برای کسانی که با آلرژی دست و پنجه نرم می‌کنند، مناسب است.اگر گیاه زاموفیلیا دارید، مقاله‌ی افزایش پاجوش زاموفیلیا برای شما است.

بامبو (Bambusoideae)

بامبو، با ساقه‌های بلند سبز و برگ‌های تیره‌اش، جلوه‌ای زیبا و طبیعی به محیط می‌بخشد. از آنجایی که این گیاه گرده تولید نمی‌کند، استفاده از آن برای افراد حساس به آلرژن‌ها توصیه می‌شود. بامبو نیازمند نور ملایم و آبیاری در سطح متوسط است.

توصیه می‌شود هنگام انتخاب گیاه برای افراد حساس، علاوه بر توجه به نوع گیاه، به شرایط نگهداری از جمله تهویه مناسب، نظافت منظم برگ‌ها (برای جلوگیری از تجمع گرد و غبار) و رعایت دستورالعمل‌های آبیاری توجه ویژه داشته باشید.

گیاهانی که برای حساسیت مفیدند

در مقابل گیاهان آپارتمانی حساسیت زا، تعدادی از گیاهان آپارتمانی وجود دارند که به دلیل ویژگی‌های تصفیه‌کننده هوا و تولید گرده کم، می‌توانند گزینه‌های مناسبی برای افراد آلرژیک باشند:

• اسپاتی فیلوم: این گیاه به عنوان یکی از بهترین تصفیه‌کننده‌های هوای داخلی شناخته می‌شود و به جذب آلاینده‌های موجود در فضا کمک می‌کند.
• گیاه عنکبوتی: با ساختار برگ‌های خاص خود، این گیاه قادر است گرد و غبار و ذرات آلرژن را کاهش دهد.
• سانسوریا: این گیاه، که به دلیل ساختار مقاوم و نیاز به نگهداری کم شهرت دارد، جزو گیاهانی است که گرده تولید کمتری دارد و در تصفیه هوا نقش مهمی ایفا می‌کند.

انتخاب این گیاهان نه تنها به حفظ تناسب محیط داخلی کمک می‌کند بلکه در بهبود کیفیت هوای تنفسی نیز مؤثر است.

گیاهانی که باعث حساسیت می‌شوند

برخی از گیاهان آپارتمانی به دلیل ویژگی‌های فیزیولوژیکی خود مانند تولید گرده‌های فراوان یا داشتن شیره‌های تحریک‌کننده ممکن است بروز علائم حساسیتی را تشدید کنند. به عنوان مثال:

• فیکوس بنجامین: این گیاه دارای شیره‌ای است که در صورت تماس با پوست، می‌تواند باعث تحریک و ایجاد عوارض پوستی شود.
• سرخس‌ها: گرده‌های تولیدی در برخی از انواع سرخس ممکن است برای افرادی که به گرده حساسیت دارند، مشکل‌ساز باشد.
• گیاهان گلدار با تولید گرده بالا: برخی از گل‌ها و گیاهان شکوفا که گرده‌های بسیار ریز و پراکنده دارند، ممکن است سبب بروز علائم آلرژی نظیر عطسه و آبریزش بینی شوند.

تشخیص دقیق اینکه کدام گیاه ممکن است مشکل‌زا باشد، نیازمند آگاهی از سابقه حساسیت فرد و شرایط نگهداری گیاهان است.

گیاهان آپارتمانی حساسیت زا

در کنار گیاهانی که به‌طور مستقیم ممکن است حساسیت ایجاد کنند، برخی از شاهدان گزارش داده‌اند که گیاهان آپارتمانی خاصی با ویژگی‌های خود می‌توانند ذرات آلرژن موجود در هوا را تثبیت کنند یا در شرایط نگهداری نامناسب (مانند رطوبت بالا که موجب کپک‌زنی می‌شود) به آلرژی دامن بزنند. نمونه‌هایی از این گیاهان عبارتند از:

• ارکیده‌ها: اگرچه ارکیده‌ها به دلیل زیبایی‌شان محبوب‌اند، در برخی شرایط گرده‌های منتشر شده توسط آن‌ها می‌تواند برای افراد حساس‌المتن باعث مشکلات تنفسی شود.
• گیاهان پرزدار: برگ‌های پشمی یا پرزدار این گیاهان ممکن است گرد و غبار را به اطراف منتشر کنند و در نتیجه به حساسیت‌های تنفسی دامن بزنند.
• گیاهان نگهداری‌شده در خاک مرطوب: در صورتی که مراقبت مناسبی از خاک و رطوبت صورت نگیرد، رشد کپک و قارچ در خاک می‌تواند باعث بروز واکنش‌های آلرژیک شود.

کنترل منظم کیفیت هوای داخلی، پاکسازی منظم گیاهان و رعایت نکات بهداشتی در نگهداری می‌تواند تا حد زیادی از بروز حساسیت‌ها جلوگیری کند.

گیاهان حساسیت زا برای کودکان

برخی گیاهان آپارتمانی ممکن است برای کودکان حساسیت‌زا باشند. این حساسیت‌ها معمولاً به دلیل تولید گرده، شیره تحریک‌کننده یا رشد کپک در خاک گیاهان ایجاد می‌شوند. در ادامه، چند نمونه از گیاهان حساسیت‌زا برای کودکان آورده شده است:

علائم حساسیت به گل و گیاهان

علائم حساسیت ناشی از تماس یا قرار گرفتن در معرض گیاهان آپارتمانی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• علائم تنفسی: عطسه مکرر، آبریزش بینی، سرفه، و در موارد شدید حتی تنگی نفس.
• علائم پوستی: تحریک، خارش، قرمزی یا التهاب در نواحی تماس مستقیم با برگ‌ها یا شیره گیاه.
• عوارض چشمی: التهاب یا خشکی چشم به دلیل تماس با گرده‌های گیاهی.

شناخت و بررسی سریع این علائم می‌تواند به تشخیص اولیه و اقدام به موقع برای مدیریت حساسیت کمک نماید.

چگونه گیاهان آپارتمانی کم حساسیت انتخاب کنیم؟

در انتخاب گیاهان آپارتمانی کم حساسیت، چند نکته کلیدی وجود دارد که می‌تواند به شما کمک کند. با در نظر گرفتن این نکات، شما قادر خواهید بود گیاهانی را انتخاب کنید که نه تنها زیبایی و طراوت به فضای شما ببخشند، بلکه برای شرایط حساسیت شما نیز مناسب‌تر باشند.

• میزان تولید گرده: واکنش‌های آلرژیک معمولاً ناشی از گرده گیاهان است. بنابراین، ترجیح گیاهانی که گرده کمی تولید می‌کنند—مانند نباتات معطر یا مواردی که از طریق قلمه تکثیر می‌شوند—مناسب‌تر است.
• عدم استفاده از شیره‌های تحریک‌کننده: برخی گیاهان دارای شیره یا عصاره‌هایی هستند که می‌توانند باعث تحریک پوست یا دستگاه تنفسی شوند. انتخاب گیاهانی با برگ‌های صیقلی و بدون آزادسازی شیره محرک، گزینه‌های بهتری برای حساسین است.
• ساختار برگ: برگ‌های صاف و بدون پرز معمولاً گرد و غبار کمتری جذب می‌کنند، که در نتیجه باعث انتقال کمتر آلرژن به داخل منزل می‌شود.
• برچسب‌ها و توصیه‌های کارشناسان: هنگام خرید، به برچسب‌های موجود و نظرات فروشگاه‌ها، کارشناسان باغبانی و متخصصان آلرژی توجه کنید. منابع معتبر و نظرات مشتریان می‌توانند در تصمیم‌گیری به شما کمک کنند.
• نگهداری صحیح: رعایت اصول نگهداری مانند تهویه مناسب، نظافت منظم برگ‌ها، کنترل رطوبت، استفاده از دستورالعمل‌های آبیاری و خاک متناسب، نقش کلیدی در کاهش آلرژن‌های محیطی دارد.

گیاهان حساسیت زا برای گربه

در صورتی که در کنار خود حیوان خانگی مانند گربه دارید، انتخاب گیاهان آپارتمانی باید با دقت بیشتری انجام شود چرا که برخی گیاهان ممکن است برای گربه‌ها حساسیت زا یا حتی سمی باشند. گیاهان آپارتمانی حساسیت زا برای حیوانات شامل موارد زیر است:

• لیلیوم: این گیاه به شدت برای گربه‌ها سمی است و حتی در مقادیر کم می‌تواند عوارض جدی ایجاد کند.
• دیفنباخیا: در کنار احتمال بروز حساسیت‌های پوستی یا گوارشی برای گربه‌ها، این گیاه باید با دقت انتخاب شود.
• برخی گیاهان گلدار: حتی اگر برای انسان‌ها بی‌خطری داشته باشند، ممکن است بر روی سیستم گوارشی گربه‌ها تأثیر منفی بگذارند.

مشاهده دقیق رفتار گربه در مواجهه با گیاهان جدید و مشورت با دامپزشک پیش از اضافه کردن هر گیاه نو به منزل توصیه می‌شود.

سوالات متداول

در این بخش به پاسخ به سوالاتی که ممکن است در رابطه با گیاهان آپارتمانی حساسیت زا برای شما ایجاد شود می‌پردازیم.

گل زاموفیلیا حساسیت زاست؟

گل زاموفیلیا گرده تولید نمی‌کند و برای افراد آلرژیک گزینه‌ای مناسب محسوب می‌شود. همچنین، به دلیل نیاز کم به نگهداری، انتخابی محبوب برای فضای داخلی است. البته بهتر است تماس با شیره آن محدود شود.

ایا گل پتوس حساسیت زاست؟

گل پتوس به‌طور کلی حساسیت‌زا نیست، اما شیره آن ممکن است در افراد حساسیت‌زا باشد و تحریک پوستی یا گوارشی ایجاد کند. در نگهداری این گیاه باید احتیاط کنید و از تماس مستقیم با شیره آن خودداری کنید.

آیا گل قاشقی حساسیت زاست؟

گل قاشقی (Peperomia) حساسیت‌زا نیست و انتخابی مناسب برای فضاهای آپارتمانی است. این گیاه به دلیل برگ‌های صاف و بدون پرز، احتمال ایجاد آلرژی را بسیار کاهش می‌دهد. پپرومیا قاشقی ابلق، گیاه قاشقی (سطل 3) و پپرومیا قاشقی سبز از نمونه گیاهان فروشگاه کاکتوس کاکتی استور هستند.

ایا گل سانسوریا حساسیت زاست؟

گل سانسوریا حساسیت‌زا نیست؛ اما شیره آن ممکن است در تماس با پوست یا هنگام بلع در افراد حساس تحریک ایجاد کند. بهتر است هنگام نگهداری، احتیاط کنید و از تماس مستقیم خودداری کنید.

آیا کاج مطبق حساسیت زاست؟

کاج مطبق به‌طور کلی حساسیت‌زا نیست، اما در شرایطی که خاک آن مرطوب باشد و کپک یا قارچ رشد کند، ممکن است برای افراد حساس مشکلاتی ایجاد کند. رعایت تهویه مناسب و خشک نگه‌داشتن خاک می‌تواند از این مشکلات جلوگیری کند.

سخن پایانی

انتخاب گیاهان آپارتمانی مناسب برای افراد آلرژیک نیازمند تحقیق و دقت فراوان است. با آگاهی از گیاهان آپارتمانی حساسیت زا، توجه به علائم حساسیتی و انتخاب گیاهانی که به تصفیه هوای داخلی کمک می‌کنند، می‌توان محیطی سالم‌تر و بهداشتی‌تر را در فضای زندگی ایجاد نمود. همچنین، در صورتی که حیوان خانگی مانند گربه دارید، رعایت نکات ایمنی و مشورت با متخصصان می‌تواند از بروز مشکلات جدی جلوگیری نماید.