پیوند زدن گیاهان (8نوع)

بسیاری از گیاهان، درختها و به خصوص بعضی از نهال های خاص، از طریق کاشت دانه پرورش نمی‌یابند و یکی از روش های کاربردی برای به بار نشستن درختان و یا داشتن درختهای بزرگ، پیوند زدن آنها به یک گیاه دیگر است. در پیوند زدن علاوه بر انتقال ویژگی های منحصر به فرد گیاه اصلی به گیاه پیوند زده شده می‌توان سریع و کاملا تضمین شده گیاهانی را تولید مثل کرد که از طریق دانه رشد نمی‌کنند. پیوند زدن انواع مختلفی دارد که در این مقاله با 8 مورد از رایج ترین مدل های پیوند گیاهان آشنا می‌شوید.

منظور از پیوند زدن گیاهان چیست ؟!

پیوند زدن گیاهان فرآیند اتصال قطعات، از دو گیاه مختلف برای رشد یک گیاه جدید است. از طریق پیوند زدن، می‌توان خواص دو گیاه را در یک گیاه ادغام کرد. به گیاه مستقر که عمل پیوند روی آن انجام می‌شود، ” پایه “ می‌گویند و قسمتی از گیاهان مختلف که روی پایه ثابت شده است ، به عنوان ” قلمه “ شناخته می‌شود.

پایه پیوند :

پایه مناسب برای پیوند زدن گیاهان باید سیستم ریشه ای سالم و قوی داشته باشد تا این امکان را به قلمه بدهد تا سریعتر و در شرایط مطلوب رشد کند. علاوه بر این پایه‌های پیوندی می‌توانند ویژگی هایی را به گیاه انتقال دهند تا بازدهی، مقاومت در برابر سرما یا خشک‌سالی و حتی مقاومت در برابر بیماری‌ها را در آن بهبود بخشند.

قلمه پیوندی :

قلمه در واقع شاخه یک گیاه جوان یا غنچه آن است که ویژگی های مورد نیاز ما مانند طعم عالی، رنگ و مقاومت بالایی داشته باشد. با پیوند زدن یک پایه سالم به یک قلمه جوان می‌توانید اطمینان داشته باشید که به یک گیاه بادوام، پربار و سالم دست خواهید یافت.

پایه پیوندی و قلمه باید با یکدیگر ارتباط نزدیکی داشته باشند، برای مثال می‌توان قلمه درخت آلو را بر روی پایه درخت هلو پیوند زد. همچنین می‌توان چند قلمه مختلف را به یک پایه پیوندی پیوند زد و محصولات متنوعی برداشت کرد.

پیوند زدن چه کاربردی دارد ؟!

همانطور گفته شد بسیاری از درختان یا گیاهان را نمی‌توان از طریق کاشت دانه پرورش داد. همچنین بسیاری از درختها به تنهایی به بار نمی‌نشینند و باید حتما آنها را به یک درخت دیگر پیوند زد. علاوه بر موارد گفته شده، با پیوند زدن می‌توان درختان میوه که ارتفاع و سایز آنها برای حیاط خلوت یا باغچه های خانه ها مناسب نیست و یا سالها طول می‌کشد تا میوه بدهند را به درخت های کوتوله تبدیل کرد. به این صورت که شاخه های سالم و جوان درخت های مورد علاقه مان را بر پایه پیوندی که باعث ایجاد درختهای کوتاه می‌شود پیوند می‌زنیم و به این صورت درختانی ایجاد می‌کنیم که تنها 2 متر ارتفاع دارند و می‌توانند میوه بدهند.

در ادامه با انواع مختلف پیوند مورد استفاده برای توسعه گیاهان آشنا می‌شویم. این نوع پیوند ها هم برای باغبان های حرفه ای و مبتدیان در زمینه گل و گیاه مناسب است.

با انواع مختلف پیوند آشنا شوید

1. پیوند روکش جانبی – Side Veneer Grafting

پیوند روکش جانبی برای انواع گیاهانی که ریشه زایی آنها مشکل است بسیار مناسب است. در این پیوند از نهال های کوچک گلدانی به عنوان پایه استفاده می‌کنند. این نوع پیوند بیشتر برای مخروط ها و سوزنی برگها  وگل های رز انجام می‌شود. در این روش پایه پیوند در گلدان موجود است و یک شاخه از یک درخت به آن پیوند زده می‌شود.

روش پیوند :

یک برش عمیق در پایه ساقه ایجاد کنید. یک قلمه با قطر یکسان با پایه انتخاب کنید و در قسمت پایه یک برش ایجاد کنید. قطعه بریده شده قلمه را روی سطح بریده پایه قرار دهید و آنها را از طریق نوار پیوندی یا چسب در کنار هم نگه دارید. کل ناحیه پیوند شده را با رنگ یا موم پیوندی بپوشانید. هنگامی که پیوند بهبود یافت و به صورت یکپارچه درآمد، نوار یا چسب را بردارید.

2. پیوند پوست – Bark Grafting

این پیوند برای درختان گلدار و بارده بسیار خوب عمل می‌کند. این کار زمانی انجام می‌شود که پوست قلمه سبز و لغزنده است، بنابراین برش آن آسان است. در این روش، چندین قلمه به یک پایه واحد متصل میشوند.

روش پیوند :

یک شکاف عمودی روی پایه ایجاد کنید و هر قلمه را تا عمق 5 سانتی متر و با فاصله 2.5 سانتی متر از یکدیگر درون آن قرار دهید. هقلمه ها را روی پایه ثابت کنید و پیوند را با موم یا رنگ پیوندی بپوشانید.

3. پیوند نیمانیم – Splice Grafting

پیوند بینابین برای گیاهان علفی که قطر ساقه آنها برابر یا کمتر از 1.5 سانتی متر است و برخی از کاکتوس ها , بهترین عملکرد را دارد. در این پیوند لازم است که پایه و پیوندک هر دو باید دارای یک قطر باشند.

روش پیوند :

بر روی پایه و بر روی پیوندک ( قلمه ) یک برش مورب به طول 2.5 سانتی متر ایجاد کنید. سپس قلمه را روی پایه قرار دهید و با استفاده از یک نوار پیوندی یا ریسمان آنها را به هم وصل کنید. یک لایه رنگ یا موم پیوندی روی محل اتصال بزنید. پس از التیام زخم می‌توانید ریسمان را باز کنید.

4. پیوند اتصالی – Inarch Grafting

این پیوند عمدتا برای حمایت از ناحیه ضعیف، شکننده یا آسیب دیده ساقه استفاده می‌شود. در این روش دو گیاه متکی و مستقل به یکدیگر از بالای ناحیه آسیب دیده پیوند زده می‌شوند.

5. پیوند عمودی – Saddle Grafting

این روش پیوند بسیار آسان تر از بقیه است. در اینجا پایه و قلمه هر دو دارای یک قطر هستند و قلمه از ناحیه برش خورده بر روی پیوند قرار می‌گیرد.

روش پیوند :

قسمت بالای پایه و پایین قلمه را به شکل V معکوس برش دهید. برای تماس کامل ، برش های روی پایه و پیوندک باید یکسان باشد. آنها را با نخ پیوندی ببندید و با موم یا رنگ پیوندی مهر و موم کنید.

6. پیوند پل – Bridge Grafting

پیوند پلی نوعی پیوند ترمیمی است و از آن برای “پل زدن” قسمت آسیب دیده گیاه در نزدیکی تنه استفاده می‌شود. پیوند پلی، کمک میکند تا مواد مغذی و آب بتوانند در قسمت آسیب دیده یا بیمار حرکت کنند. این روش زمانی بکار می‌رود که سیستم ریشه ای درخت سالم بوده اما به پوست تنه آسیب رسیده است.

روش پیوند :

یک قلمه سالم با دو برابر طول قسمت آسیب دیده از درخت انتخاب کرده و آن را جدا کنید. یک برش باریک یه طول 5 سانتی متر در انتهای قلمه ایجاد کنید. بافت آسیب دیده یا بیمار را از پایه جدا کنید و قلمه سالم را به پایه متصل کنید. یک لایه موم یا رنگ پیوندی بر روی محل اتصال بزنید.

7. پیوند شکاف دار ( اسکنه ای ) – Cleft Grafting

این روش از قدیمی ترین روش های پیوند است و اغلب در درختان گلدار و بارده برای ایجاد گونه جدید استفاده می‌شود. این پیوند زمانی انجام می‌شود که قلمه و پایه هر دو در خواب باشند.

8. پیوند زبانه ای – Whip and Tongue Grafting

این پیوند برای گیاهان زینتی چوبی و نازک مناسب است. در این روش پایه و قلمه باید یک اندازه باشند و قطر آنها نباید کمتر از 6 میلی متر و بیش تر از 13 میلی متر باشد.