زنده و سالم نگه‌داشتن گیاهان آپارتمانی همیشه یک کار چالش برانگیز است. به خصوص برای کسانی که تازه علاقمند به نگهداری گل و گیاه آپارتمانی شده‌اند. یکی از رایج‌ترین اشتباهاتی که افراد تازه‌کاردر نگهداری گیاهان آپارتمانی انجام می‌دهند، آبیاری تقویمی و اشتباه گیاه می‌باشد. آبیاری گیاهان بیش از حد یا کمتر از نیاز گیاه می‌تواند باعث مشکلات مختلفی مثل پوسیدگی ریشه، پژمردگی، زردی برگ‌ها و حتی از بین رفتن کل گیاه شود. پس سوال مهمی که اینجا مطرح می‌شود این است که ازکجا بفهمیم گل نیاز به آب دارد؟ برای یافتن پاسخ این سوال در ادامه این مقاله همراه ما باشید.Watering plants at the right time
عوامل موثر در آبیاری گیاهان
قبل از اینکه بهترین زمان آبیاری گیاهان مختلف را بررسی کنیم، بهتر است بدانیم که آبیاری گیاهان به چه عواملی بستگی دارد؟ و آیا می‌شود که یک زمان ثابت برای آبیاری گیاهان متفاوت قرار دهیم یا خیر؟ اولین قدم برای تشخیص زمان مناسب آبیاری گیاهان، یادگیری الگوهای رفتاری آنها می‌باشد. هر گونه گیاهی ویژگی‌های منحصر به فردی دارد و نوع گونه روی زمان آبیاری تاثیر می‌گذارد. به طور مثال آبیاری گیاهان برگ گوشتی بسیار متفاوت از آبیاری گیاهان ساقه علفی است. علاوه بر نوع و گونه گیاه، عوامل زیر هم بر زمان آبیاری تاثیرگذار هستند:
دمای محیط نگهداری گیاه
میزان نور دریافتی توسط گیاه
جنس گلدان و بافت خاک
میزان رطوبت موجود در هوا
میزان تهویه محیط
پس با توجه به این موارد می‌توان درک کرد که چرا قرار دادن یک زمان ثابت برای آبیاری یا آبیاری تقویمی کار اشتباهی است. چراکه فاکتورهای دمایی، نوری، رطوبتی و جنس گلدان در هر محیط متفاوت است. گلدان استوانه ای پلاستیکی سیدوسبهترین کار برای تعیین زمان آبیاری چک کردن خشکی ارتفاع خاک گلدان است و بر اساس همین مورد گیاهان به 6 دسته تقسیم می‌شوند:
۱) گیاهان ساقه علفی
این دسته شامل گیاهانی با ساقه نازک و علفی مانند پتوس, سینگو نیوم, آگلونما و … است که به راحتی آب را از دست می‌دهند و در نتیجه نیاز آبی بالایی دارند. روش تشخیص زمان آبیاری گیاهان ساقه علفی به این شکل است که ابتدا باید اجازه دهید بین دو آبیاری حدود یک سوم ارتفاع خاک گلدان خشک شود، بعد گیاه را آبیاری کنید. برای سنجش خشکی ارتفاع خاک گلدان نیز می‌توانید از یک سیخ چوبی استفاده کنید. برای اینکار سیخ چوبی را در ارتفاع یک سوم خاک گلدان قرار داده و حدود 60 ثانیه در خاک نگه دارید؛ اگر بعد از بیرون آوردن سیخ چوبی خاک به سیخ چسبیده بود، نشان دهنده مرطوب بودن خاک است و نیاز به آبیاری نیست. اگر خاک به سیخ چوبی نچسبیده بود، نشان دهنده خشک شدن خاک است و می‌توانید گیاه را آبیاری کنید.
۲) گیاهان تنه چوبی
گیاهان ساقه خشبی مانند فیکوس,کاج، یوکا و … تنه‌های چوبی دارند و تبخیر آب از ساقه دیرتر اتفاق می‌افتد، پس نیاز آبی کمتری دارند. برای این دسته از گیاهان اجازه دهید حدود نصف ارتفاع خاک گلدان خشک شود بعد گیاه را آبیاری کنید.
۳) ساکولنت ها و کاکتوس ها
ساختار برگ‌های گوشتی ساکولنت ها و وجود خار در کاکتوس‌ها باعث هدر رفتن کمتر آب شده و گیاه می‌تواند مدت زمان بیشتری آب را ذخیره کند، پس نیاز آبی کمتری دارد. برای آبیاری این دسته از گیاهان اجازه دهید حدود سه چهارم خاک گلدان خشک شده، سپس گیاه را آبیاری کنید. دقت کنید هیچ وقت اجازه ندهید بین دو آبیاری، صد در صد خاک گلدان خشک شود، با اینکار خاک حالت کویری شده و خلل و فرج خاک زیاد و آب با سرعت بالایی از انتهای گلدان تخلیه می‌شود و ریشه فرصت جذب آب را از دست می‌دهد. پس همیشه بین دو آبیاری لازم است حداقل ۱۰ درصد خاک مرطوب باشد.
۴) سانسوریا و زامیفولیا
تشخیص زمان مناسب آب دادن به گل ها به عوامل زیادی بستگی دارد به عنوان مثال دو گیاه محبوب سانسوریا وزاموفیلیا بدلیل ساختار ساقه، ریشه و برگ متفاوتی که دارند، نیاز آبی کمتری دارند. ساختار ساقه زیرزمینی (ریزوم) و برگ‌های گوشتی در هر دو گیاه توانایی نگهداری آب در مدت زمان بیشتری را دارند. از طرفی بدلیل این ساختار ساقه زیرزمینی و برگ گوشتی به آبیاری بیش از اندازه و باقی ماندن آب روی سطح برگ بسیار حساس هستند. برای آبیاری این دو گیاه اجازه بدید سه چهارم ارتفاع خاک خشک شود، سپس گیاه را سیراب کنید.
۵) گیاهان هوازی
گیاهان هوازی مانند تیلاندسیا و خزه اسپانیایی ریشه ندارند. پس در نتیجه نیاز آبی این گیاهان از،طریق ریشه و خاک تامین نمی‌شود. این گیاهان به تنهایی یا متصل به سنگ و چوب نگهداری شده و طبق شرایط دمایی محیط بین یک تا سه روز درمیان نیاز به دریافت آب دارند. جهت تامین نیاز آبی گیاهان هوازی کافی است که گیاه را در یک ظرف آب به مدت ۱۵دقیقه قرار دهید تا آب مورد نیاز را دریافت کند. در محیط‌های خشک اسپری روزانه آب توصیه می‌شود.
۶) ارکیده
ارکیده نیاز آبی متفاوتی با سایر گیاهان دارد. برای آبیاری ارکیده زمان مشخص نکنید. از طرفی بدلیل ساختار خاک متفاوت ارکیده که ترکیبی از بارک و کوکوچیپس است، نمی‌توان خشکی ارتفاع خاک را ملاک آبیاری قرار دهیم. بهتربن روش برای تشخیص زمان آبیاری گل ارکیده چک کردن رنگ ریشه‌های گیاه است. زمانی که ریشه‌های گیاه سبز رنگ هستند نشانه رطوبت کافی در گیاه هست و نیاز به آبیاری ندارد. تغییر رنگ ریشه‌ها از رنگ سبز به رنگ نقره‌ای نشان دهنده تشنگی گیاه است و لازم هست گیاه را آبیاری کنید. برای دیدن رنگ ریشه ها در گیاه ارکیده لازم است دو نکته مهم را رعایت کنید: اولا استفاده از گلدان مناسب و شفاف که در آن ریشه‌ها قابل رویت باشند و دوما استفاده از خاک مخصوص که از تنه گیاه تشکیل شده و اجازه دیدن ریشه را به ما می‌دهد.گلدان پلاستیکی به طور کلی تشخیص زمان مناسب آب دادن به گل ها برای حفظ سلامت گیاهان آپارتمانی ضروری است. با توجه به علائمی مثل خشکی/پژمردگی/زرد شدن برگ می‌توان حدس زد که آبیاری گیاه به خوبی انجام نشده است. برای انتخاب دقیق زمان آبیاری حتما فاکتورهای دما، رطوبت محیط، نوع گیاه، جنس گلدان و خاک را در نظر بگیرید. بهترین روش برای سنجش زمان آبیاری طبق فاکتورهای مختلف، سنجش خشکی ارتفاع خاک است که در گیاهان مختلف متفاوت بوده و به طور کلی به ۶ دسته تقسیم می‌شود که در این مقاله بررسی شد.
